nasıl yapılır
Gaitada Gizli Kan Testi Nasıl Yapılır?
Gaitada Gizli Kan Testi Nasıl Yapılır?
Gaitada gizli kan testi, dışarıdan görülemeyen, ancak bağırsaklar ve sindirim sistemi içinde gizli bir şekilde bulunan kanın tespiti için kullanılan bir testtir. Bu test, çeşitli sağlık sorunlarının erken evrede tespit edilmesine yardımcı olur ve özellikle bağırsak hastalıkları ile ilgili önemli bilgiler sunar. Gaitada gizli kanın bulunması, bağırsaklarda veya sindirim sisteminde bir problem olduğunun göstergesi olabilir. Bu makalede gaitada gizli kan testinin ne olduğu, nasıl yapıldığı ve sonuçlarının ne anlama geldiği üzerine ayrıntılı bilgi vereceğiz.
Gaitada Gizli Kan Nedir?
Gaitada gizli kan, dışkı içinde görülemeyen ancak laboratuvar testleriyle tespit edilebilen bir durumdur. Sindirim sistemi içindeki kanama, her zaman dışarıdan görünmeyebilir. Bu kanama, mide, bağırsaklar veya rektumda meydana gelebilir ve kanın miktarı genellikle çok düşük olabilir. Bu tür kanamalar, hastalığın erken evrelerinde fark edilemeyebilir. Gaitada gizli kan testi, bu tür kanamaları tespit ederek, erken teşhis için bir fırsat sağlar.
Gaitada Gizli Kan Testinin Yöntemleri
Gaitada gizli kan testinin yapılabilmesi için, birkaç farklı yöntem ve test bulunur. Bunlar arasında en yaygın kullanılan yöntemler şunlardır:
-
Guaiac Tabanlı Test (GFOBT): Bu test, dışkıda bulunan kanın guaiac adı verilen kimyasal bir madde ile tepkimeye girerek belirlenmesini sağlar. Guaiac, kanla temas ettiğinde mavi bir renk oluşur. Bu renk değişikliği, dışkıda gizli kanın bulunduğunu gösterir.
-
Immunokimya Tabanlı Test (FIT): Bu test, dışkı örneğindeki kanı tespit etmek için antikorları kullanır. FIT testi, guaiac tabanlı testten daha hassas bir test olarak kabul edilir ve özellikle kolon kanseri gibi hastalıkların erken teşhisi için daha güvenilir sonuçlar verir. FIT testi, özellikle kanın kaynağını daha belirgin şekilde tanımlar.
-
DNA Testi: Dışkı örneğindeki genetik materyali inceleyerek, kanserli hücrelerin veya poliplerin varlığını tespit etmek amacıyla yapılan bir testtir. Ancak, bu test genellikle gaitada gizli kan testi kadar yaygın olarak kullanılmaz.
Gaitada Gizli Kan Testi Nasıl Yapılır?
Gaitada gizli kan testi yapılmadan önce doktor, testin gerekliliği hakkında bilgi verir. Test, genellikle dışkı örneği alınarak yapılır ve evde yapılabilen kitler de mevcuttur. Evde yapılan testlerin çoğu, dışkı örneğinin özel bir kart veya tüpe alınarak laboratuvara gönderilmesini gerektirir. Gaitada gizli kan testi genellikle şu adımlarla yapılır:
-
Dışkı Örneği Toplama: Testi yapacak kişi, dışkısını bir örnek toplama kabına yapar. Bu örnek, genellikle sabah saatlerinde alınır. Dışkı, belirli bir miktar alınarak özel bir tüpe veya kabın içine konur. Evde yapılan testlerde bu örnek, genellikle plastik bir spatula ile alınarak özel bir kâğıda yerleştirilir.
-
Testin Yapılması: Dışkı örneği alındıktan sonra, kullanılan teste bağlı olarak kimyasal reaksiyon başlatılır. Guaiac tabanlı testlerde, dışkı örneği üzerine guaiac solüsyonu damlatılır ve reaksiyon izlenir. FIT testi ise dışkı örneğinde bulunan kanın bir antikorla etkileşime girmesiyle sonuçlanır.
-
Sonuçların Değerlendirilmesi: Testin sonuçları, dışkı örneği laboratuvara gönderildikten sonra değerlendirilir. Genellikle birkaç gün içinde sonuçlar elde edilir. Eğer test pozitifse, daha ileri tetkikler yapılması gerekebilir. Bu ileri testler arasında kolonoskopi, endoskopi veya diğer görüntüleme yöntemleri bulunur.
Test Sonuçları ve Yorumlanması
Gaitada gizli kan testi, genellikle 3 sonuçtan birini verir:
-
Negatif Sonuç: Testin negatif çıkması, dışkıda gizli kan bulunmadığını gösterir. Ancak bu, sindirim sisteminde hiçbir sorun olmadığı anlamına gelmez. Gizli kanın miktarı çok düşük olabilir ve bazı durumlarda testin tespit edemediği bir kanama olabilir.
-
Pozitif Sonuç: Testin pozitif çıkması, dışkıda kan bulunduğunu gösterir. Ancak bu, kesin bir kanser teşhisi anlamına gelmez. Kanama, bağırsaklardaki başka bir rahatsızlık, hemoroid veya poliplerden kaynaklanıyor olabilir. Pozitif sonuç, daha ileri tetkikler için bir uyarıdır.
-
Yanlış Negatif Sonuç: Bazen test negatif çıkabilir, ancak kişi aslında gizli kanamaya sahip olabilir. Bu duruma yanlış negatif denir. Kanama miktarının düşük olması veya testin doğru uygulanmaması gibi nedenlerle yanlış negatif sonuçlar görülebilir.
Sonuç
Gaitada gizli kan testi, sindirim sistemi hastalıklarının erken tespiti açısından önemli bir testtir. Özellikle kolon kanseri gibi ciddi hastalıkların erken evrelerinde gizli kanama belirtileri olabilir. Testin doğru bir şekilde yapılması ve sonuçların dikkatle değerlendirilmesi, hastalıkların erken teşhisinde kritik rol oynar. Gaitada gizli kan testi ile ilgili herhangi bir sorunuz varsa, bir doktora başvurmanız ve gerekli tetkiklerin yapılmasını sağlamanız önemlidir.
